Меѓу поголемите летни празници што македонскиот народ ги празнува со многу обичаи и верувања спаѓа и празникот во народот познат под името Иванден, всушност, празник посветен на раѓањето на свети Јован Крстител.
Свети Јован е наречен Крстител затоа што го крстил Исуса, а наречен е уште и Претеча што значи претходник.
Во народната традиција овој празник е поврзан со летната солстиција, односно со периодот на долгодневницата.
Овој празник во годишниот круг празници е симетричен на Божик, денот поврзан со зимската солстиција, односно со периодот на краткодневицата. Press24
Во таа насока се и обичаите и верувањата поврзани со огновите.
Ритуалите со билките, исто така претставуваат еден од најважните елементи поврзани со Иванден, а тие пак исто така се остаток од старите словенски верувања. Skopjeinfo
Свети Јован е наречен Крстител затоа што го крстил Исуса, а наречен е уште и Претеча што значи претходник. Brif
Иванден е еден од најважните празници кај целиот словенски свет во кој се преплетуваат голем број обичаи и верувања од старата словенска митологија, со празнувањето на денот на раѓањето на св. Јован Крстител.
Во народната традиција овој празник е поврзан со летната солстиција, односно со периодот на долгодневницата. Press24
Со своето учеење тој му претходел на Исус, одел пред него и го најавувал неговото доаѓање. Pressingtv
Овој празник во годишниот круг празници е симетричен на Божик, денот поврзан со зимската солстиција, односно со периодот на краткодневицата.
Овие два празника ги поврзуваат и повеќе обичаи и верувања поврзани пред сè со Сонцето. Republika
Вестите на денот, кратко и јасно, секој ден во твојот инбокс.
Овие два празника ги поврзуваат и повеќе обичаи и верувања поврзани пред си со Сонцето.
Во таа насока се и обичаите и верувањата поврзани со огновите. Mastilo
Именден празнуваат: Иван, Иванка, Јанко, Јане, Јана… Свети Јован е една од ретките личности во христијанската вера (покрај Исус Христос и Пресвета Богородица) кому Светата црква му посветила повеќе празници: Раѓање на св. Јован Крстител, (Иванден), Отсекување главата на свети Јован Крстител, Собор на свети Јован Крстител итн.
Оттука може да види и значењето на овој лик во христијанската вера и воопшто во верувањата на нашиот човек. Sitel
Ритуалите со билките, исто така претставуваат еден од најважните елементи поврзани со Иванден, а тие пак, исто така, се остаток од старите словенски верувања.
Според светото предание св. Јован и Исус Христос биле блиски роднини зашто мајката на Јована, Елисавета ѝ била братучеда (според други сестра) на Ана, мајката на Марија, односно тетка на Марија, мајката на Исуса. Skopjeinfo
Оттука може да види и значењето на овој лик во христијанската вера и воопшто во верувањата на нашиот човек.
Во народниот живот и во народното верување свети Јован е значаен и по тоа што тој го има кумството и побратимството, зашто како што се раскажува во преданијата и како што се пее во песните кога светците ги делеле функциите на св. Јован му паднале кумството и побратимството. Skopjeinfo
На денешен ден се празнува свети Јован – летен, повеќе познат како Иванден, денот на раѓањето на Свети Јован Крстител.
Во времето кога според предвидувањето на старите пророци требало да се роди спасителот, Евреите биле под ропство на Римјаните. Ohridnews
На главата на куклата ставаале коса исплетена во плетенки што ја заврзувале со шамија со темна боја.
Со јаглен ѝ ги цртале очите, носот и веѓите, а со црвена боја устите и образите. Brif
Со своето учење тој му претходел на Исус, одел пред него и го најавувал неговото доаѓање.
„Јас ве крштевам со вода, а тој што ќе дојде по мене ќе ве крсти со Дух Свети“, говорел свети Јован додека го покрстувал народот. Brif
Во времето кога според предвидувањето на старите пророци требало да се роди Спасителот Евреите биле под ропство на Римјаните.
Во тоа време живеел еден чесен и побожен свештеник Захариј со својата жена Елисавета. Brif
И двајцата постојано и искрено го молеле Господа да им даде рожба, а Бог ја слушнал нивната молитва.
Еднаш кога Захариј во храмот се молел на Бога го слушнал гласот на ангелот Гаврил кој му рекол дека ќе добие син кој ќе се вика Јован. Republika
Бидејќи не поверувал, за казна веднаш онемел.
Кога му се родил синот според обичајот требало да го носи името на таткото, но кога Захариј го запрашале за името тој бидејќи го изгубил говорот зел штица и на неа напишал: „Нека се вика Јован“. Republika
Во тоа време живеел еден чесен и побожен свештеник Захариј со својата жена Елисавета.
Тие веќе беа остареле , а немале деца што во тоа време се сметало за голема несреќа и за божја казна за некој голем грев. Republika
Тие веќе беа остареле , а немале деца што во тоа време се сметало за голема несреќа и за божја казна за некој голем грев.
И двајцата постојано и искрено го молеле Господа да им даде рожба, а Бог ја слушнал нивната молитва. Brif
Во очи празникот жените плетат венчиња од цвеќе и навечер ги ставаат пред влезната врата. Kurir
Во младоста Јован живеел во пустината во близина на долниот тек на реката Јордан.
Кога наполнил 30 години по божја воља ја напуштил пустината и се вратил меѓу еврејскиот народ, каде што ги учел луѓето да се покајат и да се подготвуваат за доаѓањето на Спасителот. Ohridnews
Јован отворено зборувал против сите неправди, мани и негативности кај луѓето.
Грешниците ги повикувал да се покајат и поправат за да им стане достапно царството небесно. Brif
Ритуалите со билките, претставуваат еден од најважните елементи поврзани со Иванден, а тие пак, исто така, се остаток од старите словенски верувања.
Со Иванден се поврзани многу обичаи и верувања но најповеќе се однесуваат на билките и верувањето во нивната магиска моќ. Press24
Ќе го покријат со еден превес и ќе му го клаат на некое дете на глаа, да го носит.
После ќе се ватат девојчињата рака за рака, секое спроти бојот, та ќе одат од чешма на чешма пеејќи една влашка песна вака: Тајани, ѓанизмата кокʼ за, ќи кʼ за“ и др. Утрото ќе шетаат по куќите и ќе пеат та ќе му даваат кај пари, кај брашно, кај масло и др. Од собраното зајре ќе направат и сите ќе ручаат, а парите ќе си и делат или ќе и купат нешто емиш за јадење. Brif
Грешниците ги повикувал да се покајат и поправат за да им стане достапно царството небесно.
Многумина помислиле дека тој е ветениот Спасител на што Јован одговарал: „Јас не сум Христос. Brif
Кога наполнил 30 години по Божја волја ја напуштил пустината и се вратил меѓу еврејскиот народ, каде што ги учел луѓето да се покајат и да се подготвуваат за доаѓањето на Спасителот.
Јован отворено зборувал против сите неправди, мани и негативности кај луѓето. Brif
Еднаш кога Захариј во храмот се молел на Бога го слушнал гласот на ангелот Гаврил кој му рекол дека ќе добие син кој ќе се вика Јован.
Бидејќи не поверувал, за казна веднаш онемел. Brif
Поради тоа уште од есента се чувале јаболка во слама или во ковчези.
Тие што не зачувале јаболко многу скапо го плаќале, само на тој ден да се касне, ако не да се изеде цело јаболко барем секој член од семејството да изеде по едно „фелче“. Skopjeinfo
Со Иванден се поврзани многу обичаи и верувања но најповеќе се однесуваат на билките и верувањето во нивната магиска моќ.
Верувањето пак дека тој ден играло Сонцето или дека се превртувало три пати е поврзано со тоа што Иванден се паѓа во најтоплиот период од годината. Press24
Кога го напишал тоа говорот пак му се вратил и тој раскажал дека детето ќе биде пророк што ќе оди пред Спасителот и ќе му го подготвува патот.
Во младоста Јован го сакал животот во пустината. Brif
Јас ве крштевам со вода, а тој ќе ве крсти со Светиот Дух.
Мене Господ ме испрати да одам пред него и да му го подготвувам патот“. Brif
Играле момите крај манастирот,калуѓер гледа од пенџериња,фрли си шапка на герамиди,од герамиди на трендафилот,белата брада на берберницацрната брада на касапница.
Кус опис на овој обичај пред околу еден век направил М. Цепенков кој сведочи дека во Битола спроти Иванден „ќе нанижат еден ѓум со секакви цвеќиња и ќе му клаат тел од невестата што гувеела. Brif
Вечерта спроти празникот жените берат цвеќе што се вика Иванден, коешто го ставаат на ковчезите со алиштата за да ги чува од молци.
Е. Спространов запишал дека во Охрид на Иванден ги ваделе „рутишчата“, ги распостилале по прозорците за да ги види сонцето и ги оставале да ветрејат. Press24
Имено вечерта спроти празникот се бери папрат, а тоа пак е поврзано со верувањето во неговата апотропејска моќ.
Папратот се става на постелата и на него се спие за здравје, а рано наутро на самиот ден Иванден се плетат венци што се ставаат во бавчите за да ги чуваат од разни болести, временски непогоди како и други несреќи. Press24
Папратот се става на постелата и на него се спие за здравје, а рано наутро на самиот ден Иванден се плетат венци што се ставаат во бавчите за да ги чуваат од разни болести, временски непогоди како и други несреќи.
Вечерта спроти празникот жените берат цвеќе што се вика Иванден, коешто го ставаат на ковчезите со алиштата за да ги чува од молци. Press24
Се собирале во некоја куќа во маалата и со песни и веселби ја подготвувале куклата наречена Иванка.
Преку дента момите во полето собирале иванско цвеќе и лајкучка (боливач), а други по куќите собирале пари, потоа брашно, циронки (сушени риби), суво месо и плодови. Brif
Преку дента момите во полето собирале иванско цвеќе и лајкучка (боливач), а други по куќите собирале пари, потоа брашно, циронки (сушени риби), суво месо и плодови.
Секоја домаќинка, особено таму каде што имало девојки, со задоволство давала зашто потоа се правел и печел кравај од кој девојките што ќе каснеле побрго ќе се омажеле. Brif
Подготвувајќи ја куклата момите пееле повеќе песни, но најчесто се пее песната „Иванко, Иван девојко“.
По стемнувањето Иванка ја ставале на главата на некое момиче и тргнувале по улиците на градот или селото, пеејќи разни песни и веселејќи се. Момчиња оделе во близина на куклата и ја чувале од друга група којашто сакала да им ја растури. Brif
Во Разлошко празникот се викал Ињовден.
Спроти празникот се правел венец од бело и жолто ињовче (бела и жолта ајдучка трева), а на самиот празник, откако стоката ќе се вратела од паша венецот се ставал на роговите од кравата, која потоа се молзела. Press24
И во зборникот на браќата Миладиновци среќаваме податок дека тој ден во Воден, треви лековити „висеет на дуќаните за да имает повеќе покупници“.
За вакво вадење од ковчезите на најубавите облеки пишува и Кузман Шапкарев кој напоменува дека надвор ги чуваат до заоѓањето на сонцето за да не ги јадат молци. Press24
После ќе се ватат девојчињата рака за рака, секое спроти бојот, та ќе одат од чешма на чешма пеејќи една влашка песна вака: Тајани, ѓанизмата кокʼ за, ќи кʼ за“ и др. Утрото ќе шетаат по куќите и ќе пеат та ќе му даваат кај пари, кај брашно, кај масло и др. Од собраното зајре ќе направат и сите ќе ручаат, а парите ќе си и делат или ќе и купат нешто емиш за јадење.
Во Крушоо клаваат во ѓумо прстење и кој ќа биди пообелен таа мома побрго ќе се мажи“. Brif
Меѓу поголемите летни празници што македонскиот народ ги празнува со многу обичаи и верувања спаѓа и празникот во народот познат под името Иванден, всушност, празник посветен на раѓањето на свети Јован Крстител. Republika
Од обичаите што се изведуваат на овој ден повпечатливи се оние поврзани со растението папрат.
Имено вечерта спроти празникот се бери папрат, а тоа пак е поврзано со верувањето во неговата апотропејска моќ. Press24
Е. Спространов запишал дека во Охрид на Иванден ги ваделе „рутишчата“, ги распостилале по прозорците за да ги види сонцето и ги оставале да ветрејат.
И во зборникот на браќата Миладиновци среќаваме податок дека тој ден во Воден, треви лековити „висеет на дуќаните за да имает повеќе покупници“. Press24
Облеката на Иванка се состоела од една долга бела риза и фустан на момиче од 5-6 години.
Ракавите на кошулата се полнеле со боливач и потоа се облекувале на куклата, над неа се облекувал фустанот и во ракавите ги вовлекуваат ракавите на кошулата. Brif
Тие еден месец порано се подготвувале за празнување.
Се собирале во некоја куќа во маалата и со песни и веселби ја подготвувале куклата наречена Иванка. Brif
Верувањето пак дека тој ден играло Сонцето или дека се превртувало три пати е поврзано со тоа што Иванден се паѓа во најтоплиот период од годината.
Од обичаите што се изведуваат на овој ден повпечатливи се оние поврзани со растението папрат. Press24
Кус опис на овој обичај пред околу еден век направил М. Цепенков кој сведочи дека во Битола спроти Иванден „ќе нанижат еден ѓум со секакви цвеќиња и ќе му клаат тел од невестата што гувеела.
Ќе го покријат со еден превес и ќе му го клаат на некое дете на глаа, да го носит. Brif
Потоа се враќале во куќата на вечера, а по вечерата цела ноќ шетале по улиците и пееле.
Следниот ден по Иванден ја растурале куклата, секоја мома си го земала својот украс, дел од облеката од куклата, по малку вода од ѓумот во чаша, и по еден или два страка иванско цвеќе и лајкучка. Brif
Ракавите на кошулата се полнеле со боливач и потоа се облекувале на куклата, над неа се облекувал фустанот и во ракавите ги вовлекуваат ракавите на кошулата.
Ја опашувале со свилен појас, главата ѝ ја украсувале со цвеќиња и со украси, околу вратот ѝ ставале гердан, на градите сребрен крст, а на уште убетки. Brif
По собирањето на даровите едни работеле, а други ја правеле „Иванка“.
Иванка, куклата што игра важна улога во иванденските празнувања е голема кукла со женски лик, но без нозе. Brif
По молзењето венецот се симнувал од роговите на кравата и се закачувал на чардакот каде што останувал до следниот Ињовден.
Со празникот Иванден е поврзан и обичајот Тајане, што се изведувал во повеќе краишта на Македонија, но најдолго се задржал во Прилепско, Битолско и Крушовско. Press24
Имено вечерта спроти Иванден момчиња и девојки собирале билки со кои закитувале едно ѓумче и го полнеле со вода од три чешми.
Едно од нив на возраст од 10-12 години го носело ѓумчето на глава и него го викале „Тајане“, а другите момчиња и момичиња оделе околу него и му пееле пригодни песни. Press24
Тогаш го сечеле кравајчето и раздавале касаи кои момите заедно со водата и цвеќето си го носеле дома.
Момите што собирале брашно сега разнесувале од кравајчето во секоја куќа од каде што земале брашно за да каснат домашните за здравје, а момите за скорешна свадба. Brif
Потоа околу ѓумот врзувале снопчиња боливач за да изгледа телото пополно.
Притоа внимавале да стават толку цветови колку што собира фустанот за да можат да ја облечат и да ја закопчаат. Brif
Се земал голем бакарен ѓум, во него се турала вода, а потоа се фрлале и цветови, од разни билки.
Потоа секоја девојка во ѓумот ставала свои украси како прстени, гривни, гердани, обетки итн. Brif
Сето население излегувало да ја гледа куклата да ги слуша песните.
Куклата облечена како невеста ја носеле на чешмата, таму ја попрскувале со вода и ги полнеле двете стомни што ги носела една од момите. Brif
Се разбира, според верувањето тоа го правеле жени маѓесници кои со своите магиски дејствија што ги изведувале на овој ден можеле и житото од туѓите ниви да го доведат во своите амбари, или млекото од туѓите овци или крави кај своите.
Во Кочанско, спроти празникот маѓесницата се соблекувала гола и гледала да му го пресече патот на некое стадо овци или кози или незабележана да влезе во некое стадо каде што со друга маѓесница три пати ги повторивале зборовите: „Гас и гас, сето масло у нас“. Skopjeinfo
По тој обред се верувало дека кравата ќе има млеко во текот на целото лето.
По молзењето венецот се симнувал од роговите на кравата и се закачувал на чардакот каде што останувал до следниот Ињовден. Press24
Едно од нив на возраст од 10-12 години го носело ѓумчето на глава и него го викале „Тајане“, а другите момчиња и момичиња оделе околу него и му пееле пригодни песни.
Утрото групата со Тајането одела по дуќаните, каде што, исто така, пееле песни и собирале подароци, од кои потоа правеле заедничка вечера. Press24
Со празникот Иванден е поврзан и обичајот Тајане, што се изведувал во повеќе краишта на Македонија, но најдолго се задржал во Прилепско, Битолско и Крушовско.
Имено вечерта спроти Иванден момчиња и девојки собирале билки со кои закитувале едно ѓумче и го полнеле со вода од три чешми. Press24
Обичајот „Тајане“ бил познат во Битола, Крушево, Прилеп и други места, со тоа што во Прилеп го изведувале само девојчиња.
Во Мала Преспа според сведоштвото на Стерјо Спасе на Иванден се пеела песната: Ивано, Иван девојко, качи се горе на Иван, на Иванови врвови, да видиш поле втасано, фтасано и обелено! Skopjeinfo
Секоја домаќинка, особено таму каде што имало девојки, со задоволство давала зашто потоа се правел и печел кравај од кој девојките што ќе каснеле побрго ќе се омажеле.
По собирањето на даровите едни работеле, а други ја правеле „Иванка“. Brif
Момите се натпреваруваат која побргу на Иванка ќе го стави својот украс зашто веруваат дека така побргу ќе се омажат.
Подготвувајќи ја куклата момите пееле повеќе песни, но најчесто се пее песната „Иванко, Иван девојко“. Brif
На Иванден, рано наутро мажите, жените и децата оделе во лозјата и береле растение наречено „наваличе“ кое го ставале на дуќаните за да навалуваат муштериите.
Обичајот „Тајане“ бил познат во Битола, Крушево, Прилеп и други места, со тоа што во Прилеп го изведувале само девојчиња. Brif
Со уште поцрвена боја ѝ ги цртале ушите и брадата.
Потоа околу ѓумот врзувале снопчиња боливач за да изгледа телото пополно. Brif
Следниот ден по Иванден ја растурале куклата, секоја мома си го земала својот украс, дел од облеката од куклата, по малку вода од ѓумот во чаша, и по еден или два страка иванско цвеќе и лајкучка.
Тогаш го сечеле кравајчето и раздавале касаи кои момите заедно со водата и цвеќето си го носеле дома. Brif
Спроти празникот се правел венец од бело и жолто ињовче (бела и жолта ајдучка трева), а на самиот празник, откако стоката ќе се вратела од паша венецот се ставал на роговите од кравата, која потоа се молзела.
По тој обред се верувало дека кравата ќе има млеко во текот на целото лето. Press24
Во Струга береле и иваново цвеќе за против молци, а правеле и разни лекарства.
Со Иванден е поврзано и верувањето дека со помош на магиски дејствија може да се украде млеко од стоката, масло или други плодови. Skopjeinfo
По стемнувањето Иванка ја ставале на главата на некое момиче и тргнувале по улиците на градот или селото, пеејќи разни песни и веселејќи се. Момчиња оделе во близина на куклата и ја чувале од друга група којашто сакала да им ја растури.
Сето население излегувало да ја гледа куклата да ги слуша песните. Brif
Во Кочанско, спроти празникот маѓесницата се соблекувала гола и гледала да му го пресече патот на некое стадо овци или кози или незабележана да влезе во некое стадо каде што со друга маѓесница три пати ги повторивале зборовите: „Гас и гас, сето масло у нас“.
Потоа јавале кросно, а кросното и во други случаи има важно место во изведувањето на разни магиски дејствија. Skopjeinfo
Потоа јавале кросно, а кросното и во други случаи има важно место во изведувањето на разни магиски дејствија.
Во некои краишта ако времето околу Иванден е многу сушно правеле додоле и се молеле за дожд. Skopjeinfo
По магла, по магла, по магла ситна роса, по роса, по роса, по роса мома боса.
Играле момите крај манастирот, калуѓер гледа од пенџериња, фрли си шапка на герамиди, од герамиди на трендафилот, белата брада на берберница црната брада на касапница. Sitel
Тие што не зачувале јаболко многу скапо го плаќале, само на тој ден да се касне, ако не да се изеде цело јаболко барем секој член од семејството да изеде по едно „фелче“.
Во Струга береле и иваново цвеќе за против молци, а правеле и разни лекарства. Skopjeinfo
За вакво вадење од ковчезите на најубавите облеки пишува и Кузман Шапкарев кој напоменува дека надвор ги чуваат до заоѓањето на сонцето за да не ги јадат молци.
Во Разлошко празникот се викал Ињовден. Press24
Овој глас дојде и до Ирод.
Затоа Ирод, кога испрати да се заколат децата во Витлеем, прати луѓе и во ридското престојувалиште на семејството Захариево, за да го убијат и Јован. Brif
Захариј беше убиен меѓу притворот и храмот, а неговата крв се засири и се скамени на плочите и остана како неизбришливо сведоштво против Ирод.
Елисавета со детето се скри во една пештера, во којашто набрзо таа умре. Brif
Во народниот живот и во народното верување свети Јован е значаен и по тоа што тој го има кумството и побратимството, зашто како што се раскажува во преданијата и како што се пее во песните кога светците ги делеле функциите на св. Јован му паднале кумството и побратимството.
Свети Петар ‒ кључи од рајови, Свет Илија ‒ сиљни секавици, Свети Јован ‒ кумство, побратимство, Неделица, празник да празнуват Иванден е еден од најважните празници кај целиот словенски свет во кој се преплетуваат голем број обичаи и верувања од старата словенска митологија, со празнувањето на денот на раѓањето на св. Јован Крстител. Sitel
„Јас ве крштевам со вода, а тој што ќе дојде по мене ќе ве крсти со Дух Свети“, говорел свети Јован додека го покрстувал народот.
Именден празнуваат: Иван, Иванка, Јанко, Јане, Јана… Свети Јован е една од ретките личности во христијанската вера (покрај Исус Христос и Пресвета Богородица) кому Светата црква му посветила повеќе празници: Раѓање на св. Јован Крстител, (Иванден), Отсекување главата на свети Јован Крстител, Собор на свети Јован Крстител итн. Brif
Пророче и Претечо на пришествието Христово, не умееме достојно да те пофалиме, ние што со љубов те почитуваме, бидејќи со твоето чесно и славно раѓање се разреши неплодството на онаа што роди, и немоста на таткото, и на светот му се проповеда воплотувањето на Синот Божји.
Порано неплодната, денес го раѓа Христовиот Претеча, и тој е исполнувањето на сите пророштва. Brif
Младенецот Јован остана сам во пустината, препуштен на грижа на Бога и Неговите ангели.
Пророче и Претечо на пришествието Христово, не умееме достојно да те пофалиме, ние што со љубов те почитуваме, бидејќи со твоето чесно и славно раѓање се разреши неплодството на онаа што роди, и немоста на таткото, и на светот му се проповеда воплотувањето на Синот Божји. Brif
Во младоста Јован го сакал животот во пустината.
Живеел во некоја пустина во долниот тек на реката Јордан, се облекувал со ткаенини од влакна од камила, а се хранел со скакулци и мед од диви пчели и со корења од билки. Brif
Шест месеци пред своето јавување на Пресветата Дева Марија во Назарет, великиот Архангел Божји Гавриил му се јави на првосвештеникот Захарија во јерусалимскиот храм.
Утре е голем ПРАВОСЛАВЕН празник!
Пејачката Марија Микиќ, по гласините дека се разведува од сопругот Јован Пантиќ, потврди дека навистина не се повеќе заедно и дека поминува низ многу тежок период во животот.
недела, 06 јули 2025 Откако пред три недели се пишуваше дека пејачката се разведува од сопругот - тој ги демантираше гласините.
Добивај вести на Viber Српската водителка и новинарка Јована Јеремиќ повторно покажа дека хармонијата е можна и по разводот.
Јована Јеремиќ ќе се смири со поранешниот сопруг?
Темните кругови под очите се проблем со кој се соочуваат и мажите и жените, а може да биде многу здодевен.