Мерките и активностите на надлежните институции иако придонесуваат за подобрување на условите за управување со безбедноста во сообраќајот на патиштата, не се ефикасни за намалување на жртвите во сообраќајните незгоди, покажува ревизорскиот извештајот на тема „Безбедноста во сообраќајот на патиштата во Република Северна Македонија“ на Државниот завод за ревизија. A1on
Втората Национална стратегија за безбедност во сообраќајот на патишта 2015-2020, како што се посочува, имала за цел бројот на жртви на сообраќајни незгоди до 2020 година да се намали до просечниот број на жртви во земјите-членки на Европската Унија, бројот на жртви – млади возачи да се намали за 30%, бројот на сериозно повредени да се намали за 40% и бројот на деца- жртви на сообраќајни незгоди да се сведе на нула.
По спроведената ревизија било утврдено дека целите не се постигнати, односно бројот на жртви во сообраќајните незгоди за 2020 година не е намален до просекот во државите членки на ЕУ. „Целта за намалување на бројот на жртви – млади возачи за 30% не е мерлива, бидејќи нема дефинирано категоријата „млад возач“; бројот на сериозно повредени лица кој во 2020 година изнесува 801 лице и не е намален за 40 % во однос на 2009 година кога истиот изнесувал 985 лица; бројот на деца – жртви во сообраќајот да биде нула не е постигната и истиот во 2020 година изнесува 8 лица“, стои во извештајот. Skopjeinfo
Ревизорите оцениле дека мерките и активностите кои се преземаат од страна на надлежните институции иако придонесуваат за подобрување на условите за управување со безбедноста во сообраќајот на патиштата, не се ефикасни за намалување на жртвите во сообраќајните незгоди до посакуваната состојба на национално и Европско ниво.
Втората Национална стратегија за безбедност на сообраќајот на патиштата за период 2015-2020 година е последна донесена национална стратегија за подобрување и зајакнување на системот за управување со безбедност на сообраќајот на патиштата. Press24
Јавно достапните податоци од веб страната на МВР упатуваат на загрижувачки состојби во однос на бројот на сообраќајни незгоди случени на патиштата во државата: имено во периодот 2020-2023 година се случиле вкупно 31.176 сообраќајни незгоди, од кои 15.724 се со потешки последици, а загинале 457 лица, се наведува во извештајот на ДЗР.
Ревизорите оцениле дека мерките и активностите кои се преземаат од страна на надлежните институции иако придонесуваат за подобрување на условите за управување со безбедноста во сообраќајот на патиштата, не се ефикасни за намалување на жртвите во сообраќајните незгоди до посакуваната состојба на национално и Европско ниво. Fokus
За периодот од нејзино донесување до денот на ревизијата, не е изработен ниту еден документ за евалуација на ефектите од планираните мерки и активности, ниту извештај за степенот на нејзината реализација, од причина што Владата нема формирано Координативно тело надлежно за наведените активности, велат од ДЗР.
Втората Национална стратегија за безбедност во сообраќајот на патишта 2015-2020, како што се посочува, имала за цел бројот на жртви на сообраќајни незгоди до 2020 година да се намали до просечниот број на жртви во земјите-членки на Европската Унија, бројот на жртви – млади возачи да се намали за 30%, бројот на сериозно повредени да се намали за 40% и бројот на деца- жртви на сообраќајни незгоди да се сведе на нула. Denesen
Во отсуство на нова Национална стратегија, политиките за управување со безбедноста во сообраќајот Владата ги воспоставува и имплементира низ други стратешки и плански документи од областа во координација со други надлежни институции, се наведува во извештајот.
Во него се нагласува дека Национална транспортна стратегија 2018-2030 – НТС е оперативен стратешки документ за подобрување на квалитетот на транспортната инфраструктура и услуги, со активности поврзани со унапредувањето на безбедноста на патиштата во државата, базирана на транспортната политика на ЕУ, транспортната политика на Транспортната опсерваторија на Југоисточна Европа (СЕЕТО), која продолжува со Договор за основање на Транспортната Заедница, ратификуван од Република Македонија во 2017 година. Nezavisen
Мерките и активностите на надлежните институции иако придонесуваат за подобрување на условите за управување со безбедноста во сообраќајот на патиштата, не се ефикасни за намалување на жртвите во сообраќајните незгоди, покажува ревизорскиот извештајот на тема „Безбедноста во сообраќајот на патиштата во Република Северна Македонија“ на Државниот завод за ревизија.
Јавно достапните податоци од веб страната на МВР упатуваат на загрижувачки состојби во однос на бројот на сообраќајни незгоди случени на патиштата во државата: имено во периодот 2020-2023 година се случиле вкупно 31.176 сообраќајни незгоди, од кои 15.724 се со потешки последици, а загинале 457 лица, се наведува во извештајот на ДЗР. Sitel
За следење на имплементацијата е задолжено Министерството за транспорт.
За изработка на НТС потрошени се 12,9 милиони денари (210.000 евра), обезбедени од ЕУ преку програмата ИПА 1. Во извештајот на Транспортната заедница за 2023 година, како што посочуваат од ДЗР, нотирано е ниско ниво на вкупниот напредок во спроведувањето на Акцискиот план за безбедност на патиштата во РСМ, кое пред сè се должи на недостиг од национална стратегија за безбедност на патиштата за период 2021 – 2030 година, како и незавршени активности за измена на законската регулатива и формирање на Агенција за безбедност на патиштата. Kanal5
По спроведената ревизија било утврдено дека целите не се постигнати, односно бројот на жртви во сообраќајните незгоди за 2020 година не е намален до просекот во државите членки на ЕУ. „Целта за намалување на бројот на жртви – млади возачи за 30% не е мерлива, бидејќи нема дефинирано категоријата „млад возач“; бројот на сериозно повредени лица кој во 2020 година изнесува 801 лице и не е намален за 40 % во однос на 2009 година кога истиот изнесувал 985 лица; бројот на деца – жртви во сообраќајот да биде нула не е постигната и истиот во 2020 година изнесува 8 лица“, стои во извештајот.
Ревизорите утврдиле дека во периодот 2019-2023 година, Македонија, во однос на земјите од Западен Балкан освен Косово, има помал број на загинати лица во сообраќајни незгоди на патиштата на милион жители. Plusinfo
Понатаму, ревизорите ги анализираат надлежните институции, почнувајќи од Министерството за внатрешни работи (МВР). „МВР има воспоставено база на податоци за сообраќајни незгоди на патиштата во државата, која овозможува евидентирање на податоците за случени сообраќајни незгоди, но не е во целост усогласена со CADaS протоколот (минимален сет на стандардизирани податоци кој овозможува споредливи податоци за сообраќајни незгоди и анализи на Европско ниво), бидејќи не се внесуваат географските координати на локацијата на сообраќајната незгода поради недоволна техничка поддршка од опрема со која располага МВР“, согледуваат тие.
Анализите на податоците од базите упатуваат дека сообраќајните незгоди со последици се случиле дење (59%), при добри атмосферски услови/сончево време (45%), на улици во населени места (63%) и на сува површина на патот (79%), што укажува на тоа дека условите на патот не се главна причина за предизвикување на сообраќајни незгоди. Radiomof
Во рамки на ЕУ, развиен е CADaS протокол, како минимален сет на стандардизирани податоци кој овозможува споредливи податоци за сообраќајни незгоди и анализи на Европско ниво.
„МВР има воспоставено база на податоци за сообраќајни незгоди на патиштата во државата, која овозможува евидентирање на податоците за случени сообраќајни незгоди, но не е во целост усогласена со CADaS протоколот, бидејќи не се внесуваат географските координати на локацијата на сообраќајната незгода поради недоволна техничка поддршка од опрема со која располага МВР“, се наведува во извештајот. Skopjeinfo
Поради технички ограничувања на апликацијата за спроведени контроли, како и на внесување на географските координати на локацијата на сообраќајните незгоди, МВР не е во можност истите да ги користи како основ за планирање нови активности и креирање нови мерки за зголемување на ефикасноста на интервенциите на МВР“, посочуваат од ДЗР.
Оттаму додаваат дека со Законот за возила е уредено МВР да води Регистар на возила со цел воспоставување систем за размена на податоци меѓу субјектите од областа на возилата за одобрување, пуштање на пазар, технички преглед, регистрација и пуштање во сообраќај на патиштата. Plusinfo
„Системот ‘Safe City’ (Безбеден град) со кој располага и управува МВР, е имплементиран и функционален повеќе години за што во континуитет се обезбедуваат средства за одржување, но истиот се уште не се користи за документирање на сообраќајни прекршоци и за изрекување на казни поради неприлагодена законска регулатива“, посочуваат од ДЗР.
Според ревизорите и покрај континуираните напори на МВР за зајакнување на човечките и материјалните капацитети, постои потреба од зголемување на бројот на вработените во одделните СВР, набавка на опрема, како и модернизација на софтверските апликации за обработка на податоците поврзани со сообраќајни незгоди. Plusinfo
Од ДЗР велат дека Собранието иако има обврска, на предлог на Владата да донесе Стратегија за развој и одржување на државните патишта, чие спроведување е во надлежност на Министерството за транспорт, од пропишувањето на оваа законска обврска во 2008 година до денот на вршење на оваа ревизија, наведената Стратегија не е донесена.
Ревизорите во текот на ревизијата ги анализирале активностите на Министерството за внатрешни работи, Министерството за транспорт, Јавното претпријатие за државни патишта и Републичкиот совет за безбедност на сообраќајот. Plusinfo
Ревизорите укажуваат и дека за унапредување на сообраќајното образование и воспитување на учесниците во сообраќајот, Републичкиот совет за безбедност на сообраќај и патишта (РСБСП) континуирано спроведува едукативни кампањи, со цел зголемување на безбедноста во сообраќајот.
„За реализација на кампањите во период 2019-2023 година, од планираните средства во вкупен износ од 37 милиони денари, најголем дел, односно 39% се однесуваат за изработка на материјали за кампањи, а 21% за надоместоци за работни групи ангажирани за кампањите. Radiomof
„Во март 2023 година од страна на Единицата за имплементација на проектот, подготвен е извештај и акционен план со активности и препораки за подобрување на состојбите за управување со безбедноста на патиштата кој е доставен до Министерството за транспорт во декември 2024 година, односно 20 месеци после неговото изготвување, поради што имплементацијата на дел од активностите предвидени за 2023 и 2024 година, е одложена за 2025 година, што го забавува постигнувањето на очекуваните ефекти“, велат од ДЗР.
Извршените анализи и спроведените инспекции на безбедноста на сообраќајот од страна на ангажираните експерти за потребите на ревизијата, како што посочуваат од ДЗР, упатуваат на висок степен на опасност на делниците предмет на анализа, не задоволителна хоризонтална и вертикална сигнализација, лошо одржување на коловозите кои може да предизвикаат сообраќајни незгоди со последици од истите. Plusinfo
Еден од документите е Национална транспортна стратегија 2018-2030, која претставува оперативен стратешки документ за подобрување на квалитетот на транспортната инфраструктура и услуги, со активности поврзани со унапредувањето на безбедноста на патиштата во државата, базирана на транспортната политика на ЕУ, транспортната политика на Транспортната опсерваторија на Југоисточна Европа (СЕЕТО), која продолжува со Договор за основање на Транспортната Заедница, ратификуван од Македонија во 2017 година.
За следење на имплементацијата е задолжено Министерството за транспорт. Radiomof
Од ДЗР посочуваат дека за периодот по 2020 година не е изготвена нова, трета национална стратегија.
„Во отсуство на нова Национална стратегија, политиките за управување со безбедноста во сообраќајот Владата ги воспоставува и имплементира низ други стратешки и плански документи од областа во координација со други надлежни институции“, се наведува во извештајот. Plusinfo
Ревизорите во текот на ревизијата ги анализирале активностите на Министерството за внатрешни работи, Министерството за транспорт, Јавното претпријатие за државни патишта и Републичкиот совет за безбедност на сообраќајот.
Во рамки на ЕУ, развиен е CADaS протокол, како минимален сет на стандардизирани податоци кој овозможува споредливи податоци за сообраќајни незгоди и анализи на Европско ниво. Plusinfo
Дополнително, како што посочуваат ревизорите, надлежните институции не вршат евалуацијата на постигнатите ефекти од спроведените мерки и активности согласно утврдените индикатори, за навремена детекција и отстранување на слабости при управување со безбедноста во сообраќајот на патиштата.
По ревизијата дадени се препораки за надминување и подобрување на состојбите во делот на правната и стратешката рамка за процесот на управување безбедноста во сообраќајот, зајакнување на човечките, финансиските и техничките капацитети на институциите, како и воспоставување на систем за мониторинг и евалуација на ефектите од спроведените активности. Plusinfo
Приходите кои РСБС ги остварува од наплата на такса при регистрација на моторни возила се нецелосни и во период од 2019 година до октомври 2024 година неколку технички станици уплатиле помалку средства во корист на РСБСП во износ од 2 милиони денари (35.653 евра), од кои дел се однесуваат за период од над 3 години, што создава ризик од застарување за наплата“, се наведува во извештајот.
ДЗР посочува дека од страна на Генералниот секретаријат на Владата во 2020 година, набавени се софтвер и опрема во вкупен износ од 7,3 милиони денари, за намени поврзани со безбедноста во сообраќајот, а кои и до денот на изработка на Конечниот ревизорски извештај не се користат од ниту една институција. Plusinfo
Ревизорите утврдиле бавна реализација на предвидените активности од двете национални стратегии, што од своја страна предизвикува продолжување на роковите, неефикасно користење на средствата, создава нови трошоци и не овозможува постигнување на очекуваните ефекти за зголемување на безбедноста на патиштата и намалување на бројот на сообраќајни незгоди и жртви.
Од ДЗР велат дека Собранието иако има обврска, на предлог на Владата да донесе Стратегија за развој и одржување на државните патишта, чие спроведување е во надлежност на Министерството за транспорт, од пропишувањето на оваа законска обврска во 2008 година до денот на вршење на оваа ревизија, наведената Стратегија не е донесена. Plusinfo
Во делот на мониторингот, не е извршено следење на реализација на активностите од Националната стратегија за безбедност на сообраќајот на патиштата 2015-2020 и оценка на ефектите од истите“, истакнуваат од ДЗР.
Дополнително, како што посочуваат ревизорите, надлежните институции не вршат евалуацијата на постигнатите ефекти од спроведените мерки и активности согласно утврдените индикатори, за навремена детекција и отстранување на слабости при управување со безбедноста во сообраќајот на патиштата. Plusinfo
Воспоставен е механизам за известување, со кој надлежните институции преку работни средби и состаноци, како и преку периодични и годишни извештаи редовно ги известуваат Собранието и Владата за реализација на активностите, а со нивно објавување на веб страните, се известува јавноста и другите засегнати страни за нивните тековни активности.
Во делот на мониторингот, не е извршено следење на реализација на активностите од Националната стратегија за безбедност на сообраќајот на патиштата 2015-2020 и оценка на ефектите од истите - истакнуваат од ДЗР. Faktor
„Во рамки на доделените надлежности за управување со државните патишта во делот на планирање, изградба, реконструкција, рехабилитација, одржување и заштита на јавни патишта, Јавно претпријатие за државни патишта – ЈПДП врши броење на сообраќајот, води катастар на државните патишта и формира неопходни бази на податоци“, велат од ДЗР.
Во извештајот се наведува дека за подобрување на поврзаноста на регионалните и националните патишта со главните Европски коридори, како и подобрување на капацитетот на ЈПДП за безбедност на патиштата и отпорност на климата, во октомври 2014 година склучен е Договор со МБОР-Светска банка за заем во износ од 52 милиони евра (3,2 милијарди денари). За унапредување на сообраќајното образование и воспитување на учесниците во сообраќајот, РСБСП континуирано спроведува едукативни кампањи, со цел зголемување на безбедноста во сообраќајот. Plusinfo
За изработка на НТС потрошени се 12,9 милиони денари (210.000 евра), обезбедени од ЕУ преку програмата ИПА 1. Во извештајот на Транспортната заедница за 2023 година, како што посочуваат од ДЗР, нотирано е ниско ниво на вкупниот напредок во спроведувањето на Акцискиот план за безбедност на патиштата во РСМ, кое пред сè се должи на недостиг од национална стратегија за безбедност на патиштата за период 2021 – 2030 година, како и незавршени активности за измена на законската регулатива и формирање на Агенција за безбедност на патиштата.
„Национална стратегија за Интелигентни транспортни системи 2023-2032 – ИТС е изработена во рамки на Проектот за олеснување на трговијата и транспортот во Западен Балкан, за чија подготовка се реализирани 17,7 милиони денари (288.000 евра) со заем од МБОР-Светска банка, одобрен во 2019 година“, се наведува во извештајот. Plusinfo
„При спроведените контроли најголем број од возачите се исклучени поради управување на возило без возачка дозвола, а значаен е и бројот на исклучени возачи поради возење под дејство на алкохол.
Поради технички ограничувања на апликацијата за спроведени контроли, како и на внесување на географските координати на локацијата на сообраќајните незгоди, МВР не е во можност истите да ги користи како основ за планирање нови активности и креирање нови мерки за зголемување на ефикасноста на интервенциите на МВР“, посочуваат од ДЗР. Plusinfo
Според ревизорите и покрај континуираните напори на МВР за зајакнување на човечките и материјалните капацитети, постои потреба од зголемување на бројот на вработените во одделните СВР, набавка на опрема, како и модернизација на софтверските апликации за обработка на податоците поврзани со сообраќајни незгоди.
„Во рамки на доделените надлежности за управување со државните патишта во делот на планирање, изградба, реконструкција, рехабилитација, одржување и заштита на јавни патишта, Јавно претпријатие за државни патишта – ЈПДП врши броење на сообраќајот, води катастар на државните патишта и формира неопходни бази на податоци“, велат од ДЗР. Plusinfo
„За реализација на кампањите во период 2019-2023 година, од планираните средства во вкупен износ од 37 милиони денари, најголем дел, односно 39% се однесуваат за изработка на материјали за кампањи, а 21% за надоместоци за работни групи ангажирани за кампањите.
Утврдивме дека РСБСП не врши мерење на постигнатиот ефект од спроведените кампањи како индикатор за подобрување на истите. Plusinfo
ДЗР посочува дека од страна на Генералниот секретаријат на Владата во 2020 година, набавени се софтвер и опрема во вкупен износ од 7,3 милиони денари, за намени поврзани со безбедноста во сообраќајот, а кои и до денот на изработка на Конечниот ревизорски извештај не се користат од ниту една институција.
Министерството за транспорт е надлежно за реализација на проектот за поврзување на локални патишта. Plusinfo
Министерството за транспорт е надлежно за реализација на проектот за поврзување на локални патишта.
„Во март 2023 година од страна на Единицата за имплементација на проектот, подготвен е извештај и акционен план со активности и препораки за подобрување на состојбите за управување со безбедноста на патиштата кој е доставен до Министерството за транспорт во декември 2024 година, односно 20 месеци после неговото изготвување, поради што имплементацијата на дел од активностите предвидени за 2023 и 2024 година, е одложена за 2025 година, што го забавува постигнувањето на очекуваните ефекти“, велат од ДЗР. Plusinfo
ДЗР во денеска објавената Ревизија на успешност „Урбанистичко планирање на зелената инфраструктура во градовите“, наведува дека Зелен катастар во форма на ГИС портал имаат три општини, Град Скопје, Кавадарци и Охрид, само само две општини, Град Скопје и Општина Охрид, имаат донесено стратегии за развој на зеленилото, а 18 општини не ја испочитувале обврската за донесување на годишни програми за подигање и одржување на зеленилото.
Тоа, посочува ДЗР, укажува на немање долгорочна визија, цели, активности и индикатори за следење на урбаното зеленило на локално ниво. Nezavisen
Последната Национална стратегија за безбедност на патиштата опфаќала период 2015 – 2020, но не постои извештај за реализација, ниту анализа на нејзините ефекти.
Целите на стратегијата, како што е намалување на жртви и сериозно повредени, не се постигнати. Mk
Ревизорите посочуваат дека, и покрај преземените активности, институциите не постигнале посакувано ниво на безбедност, ниту на национално, ниту на европско ниво.
Последната Национална стратегија за безбедност на патиштата опфаќала период 2015 – 2020, но не постои извештај за реализација, ниту анализа на нејзините ефекти. Mk