Немаат многу заедничко со историскиот Павле: Прво послание до Тимотеј (1 Тим.) Второ послание до Тимотеј (2 Тим.) Послание до Тит (Тит) Сигурно е дека Павле не го напишал Посланието до Евреите, иако некои традиции му ја припишуваат книгата нему. Kanal5

Речиси сите христијани ги имаат прифатено неговите учења како срж на христијанската доктрина. Kanal5

Секој што сака да се задлабочи во истражување на еврејско-христијанскиот однос, во одреден момент мора да се соочи со неговата мисла. Kanal5

Меѓутоа, не се зачувани сите; во Првото послание до Коринтјаните 5:9 спомнува писмо испратено од него до христијаните во Коринт, коешто е загубено. Vecer

Па така, се има опишано себеси како „Израелец од племето Венијамин, обрежан на осмиот ден… фарисеј според закон“ (Филипјаните 3:5), а јудаизмот го има опишано како „поревносната меѓу традициите“ (Галатјаните 1:14). Традиционалното тврдење во Дела 22:3, дека му бил ученик на Гамалиел, познат рабин од тоа време, е поткрепено од рабинските техники што Павле ги користи во склопувањето на аргументите во своите писма. Kanal5

Проблемот со текстовите при проучувањето на животот на Павле Сѐ што го знаеме за Павле потекнува од два извора: сопствените писма на Павле и Делата на апостолите, кои во неколку наврати се потпираат на записите на очевидец. Kanal5

Посланијата на Павле и делата за Павле Павле напишал голем број писма до христијанските цркви и поединци. Kanal5

Сепак, Павле за брачниот живот пишува чувствително (1. Коринтјаните 7:3-16). Освен тоа, кај Евреите од времето на Павле, а особено кај фарисеите, било обичај да се женат млади во согласност со заповедта „да бидат плодни и да се множат“ (1. Мојсеева 1:28). Бидејќи Павле бил верник Евреин сè до неговото верско преобратување (30-33 н.е.), кога имал повеќе од триесет години, најверојатно бил оженет, а до почетокот на неговата служба бил или вдовец или разведен. Kanal5

Бидејќи книгата Делата на апостолите е можно да ги прикажува почетоците на црквата на идеализиран начин, приказните за историските личности поместени во книгата можеби се историски неточни. Kanal5

По своето преобраќање, Павле најпрво заминал да живее во Набатејското царство (кое тој го нарекува „Арабија“) три години, а потоа се вратил во Дамаск (Галатјаните 1:17–20), сè додека не бил принуден да избега од градот под закрила на ноќта (Дела 9:23–25; 2 Коринтјаните 11:32 и натаму). Потоа отпатувал во Ерусалим, каде што се сретнал со Петар, кој веќе бил водач на христијанското движење, и со Јаков, братот на Исус (Галатјаните 1:18–19). Потоа се вратил во својата родна област Киликија (чиј главен град бил Тарс), како и во соседна Сирија, каде што ја продолжил својата мисионерска дејност (Галатјаните 1:21). Додека престојувал во Сирија, Павле се здружил со Варнава, еден од водачите на црквата во Антиохија, која станала негова база на делување. Kanal5

Малку е веројатно дека поздравот на Павле во Римјаните 16:3 до Руф и до „неговата мајка и мојата“ значел дека имал брат по име Руф; повеќето научници го сметаат тоа само како израз на наклонетост кон некоја жена што се однесувала со Павле како со син. Kanal5

Тој напишал: „На невенчаните и вдовиците им велам дека е добро да останат невенчани како што сум и јас.“ (1. Коринтјаните 7:8); врз основа на ова, римокатолиците традиционално сметаат дека Павле цел живот бил целибатен. Kanal5

Научниците оспоруваат голем број нешта, но прегледот што следува претставува обид да се проследат главните настани од животот на Павле. Kanal5

Обемен биографски материјал за Павле може да се најде во Делата на апостолите. Kanal5

Според Делата апостолски, Павле ја напуштил Антиохија и патувал низ Кипар и јужна Мала Азија за да го проповеда Христос — мисија што подоцна ќе стане позната како неговото „Прво мисионерско патување“ (Дела 13:13; 14:28). По неговиот успех, Павле повторно отпатувал во Ерусалим и учествувал на Соборот што се одржал таму (Дела 15). Од друга страна, писмата на Павле укажуваат дека тој останал во регионот околу Тарс и Антиохија сè до Ерусалимскиот собор, кој можеби бил свикан токму поради неговиот успех таму. Kanal5

Павле работел за да се издржува за време на патувањата и додека проповедал – факт што го споменува неколкупати (1. Коринтјаните 9:13–15); според Дела 18:3 работел како кројач на шатори, кој бил угледен и вешт занает во тоа време. Kanal5

Но, научниците обично ги отфрлаат, велејќи дека напишаното е роман од вториот век. Kanal5

Меѓутоа, Павле запишал дека Исус му се појавил „последен од сите, како недоносено дете“ (1 Коринтјаните 15:8) и често нагласувал дека неговиот авторитет како „апостол на незнабожците“ произлегува директно од Бога (Галатјаните 1:13–16). Дополнително, без визијата, нема адекватно објаснување за преобраќањето на Павле. Kanal5

Павле самиот не дава јасен опис на настанот во ниту едно од неговите зачувани писма; а тоа, заедно со фактот дека авторот на Делата го опишува неговото преобраќање со суптилни разлики во уште две подоцнежни пасуси, навело некои научници да се сомневаат дали визијата навистина се случила. Kanal5

Во Делата 22:25 и 27–29 исто се вели дека Павле бил римски граѓанин – привилегија што ја употребил неколку пати за да го одбрани своето достоинство, вклучително и да вложи жалба на неговата пресуда во покраината Јудеја до Рим. Kanal5

Тој добил еврејско образование во традицијата на фарисеите, а можеби дури и имал и некаква обука за да стане рабин. Kanal5

Често бев на патувања, во опасности од реки, опасности од разбојници, опасности од мојот народ, опасности од незнабошци, опасности во градот, опасности во пустина, опасности на море, опасности од лажни браќа; во труд и мака, често во непроспиени ноќи, во глад и жед, често без храна, во студ и без облека.“ (2 Коринтјаните 11:24–27) Ерусалимскиот собор Околу 49 година од нашата ера, по 14 години проповедање, Павле отпатувал во Ерусалим заедно со Варнава и Тит, за да се сретне со водачите на ерусалимската црква — Јаков, Петар и Јован; настан познат како Ерусалимскиот собор. Kanal5

Дел 2, преведен од Силвана Кочовска: Преобраќањето и раната проповедничка служба Павле отворено сведочи дека претходно ги прогонувал христијаните (Филипјаните 3:6), но подоцна ја прифатил верата што претходно ја негирал. Kanal5

Во Делата апостолски 9:5 се сугерира дека тој можеби имал имал сомнежи во врска со своето противење на следбениците на Исус уште пред искуството на патот за Дамаск, кое стана синоним за ненадејна, драматична преобразба или промена на умот. Kanal5

Гамалиел I бил внук на Хилел, учител познат по својот широкоумен и толерантен пристап кон јудаизмот. Kanal5

Исто така, нашол поддршка кај христијанската заедница, особено кај богатите вдовици што раководеле со домашни цркви во разни градови. Kanal5

Ова не било невообичаено; уште од времето на Јулиј Цезар, Рим им дал можност за стекнување државјанство на истакнатите семејства низ целото Римско Царство. Kanal5

Тука се и апокрифните Дела на Павле и Текла. Kanal5

Редовите што се во продолжение се засновуваат на овој пристап. Kanal5

Главното прашање на Соборот било дали новаторските учења на Павле, насочени кон незнабожци што станале христијани — според кои спасението не зависи од придржување до Законот на Мојсеј — може да се усогласат со традициите на мајката-црква во Ерусалим, составена претежно од христијани од еврејско потекло. Kanal5

Детство и младост Павле е роден како Савле во Тарс во Киликија. Kanal5

Од друга страна, ако на незнабошците им беше дозволено директно да го примат Христос, дали тоа значеше дека и верниците Евреи се ослободени од обврската да се придржуваат до Мојсеевиот закон (види: Антиномизам)? Тука, извештајот во Делата апостолски 15 и сведоштвото на Павле во Галатјаните 2:1–10 го прикажуваат настанот од различни агли. Kanal5

Антиохија, главен град на римската провинција Сирија, била трет најголем град во Римската Империја по Рим и Александрија, и претставувала културна раскрсница. Kanal5

Тие испратиле писмо придружено со неколку водачи од ерусалимската црква заедно со Павле и неговата група, со цел да потврдат дека Мојсеевиот закон не треба да ги оптеретува незнабошките верници повеќе од воздржување од храна принесена на идоли, од крв, од месо од задушени животни и од сексуална неморалност (Дела 15:29). Соборот не тврдел дека Мојсеевиот закон не е обврзувачки за незнабошките христијани, туку дека тие припаѓаат на категоријата „праведни незнабошци“ за кои барањата на Законот се минимални. Kanal5

Причината за оваа дебата, според текстот, биле луѓе што дошле од Јудеја во Антиохија и ги учеле браќата: „Ако не се обрежете според обичајот на Мојсеј, не можете да се спасите“ (Дела 15:1). Во своето сведоштво во Посланието до Галатјаните, Павле наведува дека присуствувал „по откровение, за да им го изложи Евангелието... што го проповедаше меѓу незнабошците“ (Гал. Kanal5

Ако се реконструира животот на Павле врз основа на неговите посланија, најверојатно своите пошироки мисионерски активности ги започнал токму врз основа на мандатот што го добил на Соборот. Kanal5

Според Делата на апостолите, „во Антиохија учениците најнапред се нарекоа христијани“ (11:26). Постојат одредени неусогласености околу тоа што се случило понатаму. Kanal5

Во Делата 9:1–9 се раскажува како, на патот кон Дамаск, имал видение од Исус што целосно го променило неговиот став. Kanal5

И покрај договорот што го постигнале на Соборот, Павле раскажува како подоцна јавно го повикал Петар на одговорност, обвинувајќи го за лицемерие поради неговата воздржаност да јаде заедно со незнабошките христијани затоа што биле присутни некои еврејски христијани (Галатјаните 2:11–18). И покрај тврдењето на Павле дека сите христијани се „едно во Христос Исус“ (Галатјаните 3:28), некои еврејски христијани сè уште се сметале за посебни поради почитувањето на Законот и ги гледале незнабошките христијани како помалку совршени во верата. Kanal5

На пример, во врска со Ноахидскиот закон за воздржување од храна принесена на идоли, тој го почитувал тоа само како корисна мерка за да не ги повреди оние со слаба вера (1 Коринтјаните 8). На крајот, Павлевиот став дека оправдувањето е целосно од благодатта на Христос и не зависи од делата на Законот, е несогласен со еврејскиот Ноахидски принцип, кој сè уште дава посебно место на Евреите како оние што го почитуваат целиот Закон. Kanal5

Токму таму хеленистичката форма на христијанство што ја проповедал Павле ќе процвета и ќе се прошири низ целата империја. Kanal5

2:7–10). Пресудата на Соборот во Делата 15 открива дека Петар и Јаков го разбирале делото на Павле во рамките на Мојсеевиот закон; конкретно, законот на Ноевите синови (Ноахидски закони), кои според рабините требало да ги почитуваат незнабошците за да бидат сметани за праведни. Kanal5

На овие патувања Павле се соочувал со многу тешкотии: бил затворан во Филипи, неколкупати камшикуван и каменуван, а еднаш бил и речиси убиен. Kanal5

Во Делата 21:21 се споменува гласина дека Павле имал намера да го поништи Мојсеевиот закон, но според Делата, Павле ги следел инструкциите на Јаков да покаже дека „го почитувал и чекорел по патиштата на Законот.“ Сепак, од неговите учења се гледа дека Павле не го сметал Мојсеевиот закон за суштински или обврзувачки. Kanal5

Резултатот од соборот била поделба на мисијата: Петар и Јаков останале да ги водат еврејските христијани, кои верувале во Исус, но продолжиле да ја почитуваат својата еврејска вера, додека Павле добил одобрение да ја шири „добрата вест меѓу необрежаните“ (Гал. Kanal5

Според Римјаните 16:2, тој имал заштитничка која се викала Фива. Kanal5

Според Делата, Павле бил на чело на делегацијата од црквата во Антиохија која дошла да разговара за тоа дали новите приврзеници на христијанството треба да се обрежуваат. Kanal5

Ништо не се знае за семејството на Павле. Kanal5

Варнава, Сила, Тит, Тимотеј, Марко, Акила и Прискила го придружувале на дел од или на сите овие патувања. Kanal5

Ако одговорот бил „да“, тоа би значело дека сите христијани треба да го почитуваат еврејскиот закон, од кои најважни се обрежувањето и правилата за исхрана. Kanal5

Делата апостолски опишуваат три мисионерски патувања кои се сметаат за клучни дела на Павле. Kanal5

Павле ги опишува своите страдања: „Пет пати од Јудеите добив по четириесет удари без еден. Kanal5

Дали некој што не е Евреин, а го прифатил Исус Христос, треба да го прифати и јудаизмот како предуслов? Kanal5

2:2), „поради лажни браќа кои се вовлекоа тајно, за да ја извидат нашата слобода во Христос Исус, за да нè поробат“ (Гал. Kanal5

За овие патувања, Павле обично избирал еден или повеќе придружници. Kanal5

2:2) дека сакал да се увери оти она што им го проповедал на незнабошките верници низ годините било исправно. Kanal5

Три пати доживеав бродолом; еден ден и една ноќ поминав на отворено море. Kanal5

Поради тоа, во 48 година повторно се враќа во Ерусалим на средба со Петар и Јаков. Kanal5

Или, пак, може ли некој да биде христијанин без да биде Евреин? Kanal5

Во меѓувреме, од Евреите верници се очекувало да бидат побожни и да го почитуваат Законот. Kanal5

Три пати бев тепан со прачки; еднаш бев каменуван. Kanal5

Овој став го изнел Јаков (Дела 15:20-21) и тој станал пресудата на Соборот. Kanal5

Тие биле така наречените „јудеизатори“ кои ја отежнувале мисијата на Павле. Kanal5

2:4). Тој изјавува (во Гал. Kanal5

(Продолжува) /MИА. Kanal5

Кога говориме за апостол Павле и за неговата поврзаност со Македонија(*), треба да имаме предвид три работи: 1) Неговите доаѓања во Македонија; 2) Неговите посланија упатени до Македонците и 3) Посланијата што ги напишал во Македонија, а ги испратил до други места и личности. Kanal5

Доаѓањата(2*) на апостол Павле во Македонија За Македонија е библиска големина, а за Македонците Божји благослов тоа што имаме привилегија во оваа благословена земја да дојде големиот Христов апостол и евангелизатор, којшто го основал христијанството кај нас. Kanal5

Доаѓањето на свети апостол Павле во Македонија се случило во годините 49, 50 или 51, а за најточна се зема 50 година и тоа е претставено на сите библиски карти (види географски карти за патувањата на апостол Павле во сите Библиите во светот). Апостол Павле во Македонија дошол според Божја промисла. Kanal5

Преку ноќта имаше Павле видение: стоеше пред него еден човек, Македонец, кој го молеше и му велеше: ,Премини во Македонија и помогни ни!‘“ По тоа видение веднаш посакавме да тргнеме за Македонија, бидејќи разбравме дека Господ нè повикал таму да го проповедаме Евангелието“ (Дела 16,8-10). Овој прекрасен библиски текст е нашето првоевангелие – Протоевангелие за Македонија. Kanal5

Првото стапнување на апостолот Павле во Македонија претставува и негова прва средба со Европа. Kanal5

На тој начин Европа, директно од Христов апостол, преку Павловата проповед, првпат Го спознала Христа. Kanal5

Македонија станува порта, преку која Евангелието и христијанството ќе влезе во Европа. Kanal5

Македонија е првата европска земја која била удостоена да го прими апостолот Павла и од него да чуе за Христа Спасителот. Kanal5

За ова, во Светото писмо, во книгата Дела на светите апостоли, апостолот Лука забележал: „И кога ја напуштија Мизија, тие слегоа во Троада. Kanal5

Прво, многумина, сакајќи или не, знаејќи или не, грешат кога го изменуваат библискиот текст и недопустливо додаваат дека апостолот Павле имал “видение“ во сон. Kanal5

Јасно е, а библиски прецизно и точно е запишано дека на апостолот Павле, во видението, му се јавил „човек Македонец“, но тоа се искривоколчува и во некои понови Библии ќе најдете напишано: „човек од Македонија“, а тоа не е исто. Kanal5

Тоа во библискиот текст не е кажано, но има три мислења: 1) Дека апостол Павле го познал Македонецот, според облеката; 2) Знаел дека е Македонец, според јазикот на којшто говорел; 3) Заклучил дека е Македонец, според повикот: „Премини во Македонија и помогни ни!“ Тоа значи дека самоит се претставил. Kanal5

Тој не бил заспан, туку буден во „ноќта“, па дали нешто читал, пишувал или се молел, не е важно што правел, но бил буден и: јасно, будно и внимателно ја примил Божјата порака. Kanal5

Ние нема да избираме што е најточно, туку логично ќе заклучиме дека сите три мислења го создаваат комплетното опишување на Македонецот, кого Бог го одбрал и го однел пред Павла, во видението, па, преку неговите зборови, говорел Бог и ја кажувал Својата промисла. Kanal5

При неговото доаѓање во Македонија тој првпат ја посетил Европа. Kanal5

Да. За ова, во Библијата апостол Лука запишал вака: „Веднаш посакавме да тргнеме за Македонија, бидејќи разбравме дека Господ нè повикал таму да го проповедаме Евангелието“ (Дела 16,10). Сите биле уверени дека Бог ги повикал да им го проповедаат Евангелието на Македонците! Kanal5

Кога христијанството се пренесувало од Азија во Европа, првата Црква на европскиот континент била формирана „во Филипи, кој во тој дел на Македонија е прв град, римска колонија“ (Дела 16,12). Изразот „прв“ (prwvth), како што се заклучува според старите монети, се давал како епитет на главните градови на провинции, но и на некои значајни градови, а таков значаен град бил и Филипи, бидејќи бил градот на Филип и Александар Македонски. Kanal5

Но, знам дека така се вели, па дури и на фрески и икони, се претставува апостолот Павле заспан. Kanal5

Да се задржиме на неколку значајни работи во текстот и настанот. Kanal5

1,8). Жените први го примиле Евангелието во Европа Први слушатели на Павловата проповед во Филипи биле жените, како што запишал апостолот Лука, велејќи: „Им зборувавме на собраните жени“ (Дела 16,13). Тоа значи дека Европа преку маж, во личноста на „еден човек Македонец“ (Дела 16,9), упатила повик кон Христа: да дојде Спасителот и во Европа, а преку жена, со покрстувањето на Лидија и првите жени коишто ги слушале проповедниците на Евангелието, ја примила Христовата спасителна поука. Kanal5

Црквата во Филипи била првата европска црква што ја основал апостол Павле (‛H ’Ekklhsiva stou;~ Filivpou~ h\tan hJ prwvth Eujrwpaϊkhv ’Ekklhsiva pou; i{druse oJ Paulo~). Оваа прва христијанска црква во Европа ја карактеризираат силната вера во Бога и големата љубов кон апостолот. Kanal5

Тогаш допловиле за два дни, а на истиот простор пловеле и по пет дена, на враќање (Дела 20,6). Црквата во Филипи е Првата Црква на европскиот континент Во Македонија, во Филипи(3*), започнува европското христијанство. Kanal5

Кај Македонците тоа не се појавило свечено како во Ареопагот пред атинските филозофи, ниту така официјално како на Кипар пред државникот, туку тивко и скромно, како што било раѓањето на Господа Исуса Христа во Витлеем, во пештерата. Kanal5

Лидија е првата христијанка во Македонија и во Европа која го примила христијанството од раката на апостол Павле, а посакала и своите блиски да ги приведе кон Христа, како што запишал евангелистот Лука: „се покрсти таа и нејзините домашни“ (Дела 16,15). Освен Лидија, исто така силни по вера и добри христијанки од Филипи, во Библијата се спомнуваат и Еводија и Синтихија (види: Филип. Kanal5

Познати се и жени просветителки, како света Нина во Грузија, првомаченичката и рамноапостолна Текла, па Варвара, Евдокија, Софија со трите ќерки: Вера, Нада и Љубов, преподобна Марија Египетска, како и мајките: Антуса, Нона, Емилија и Моника, коишто ги родиле светите: Јован Златоуст, Григориј Богослов, Василиј Велики и Блажени Августин, па преподобна Параскева (Петка), света Злата Мегленска, цариците: Елена, Теодора, Олга и други, како и безброј свети жени маченички, преподобни и исповеднички, „чии имиња се запишани во книгата на животот, бидејќи нивниот труд има вечно значење“ (Филип. Kanal5

Тоа значи дека христијаните од Македонија, коишто ја сочинувале Филипската црква, биле исполнети со вистинско богољубие и братољубие, коешто е основа на Законот и Пророците, на Евангелието и спасението (Види: Матеј 22,37-40; Марко 12,30-31; Лука 10,27; спореди: 5. Мој. Kanal5

Во Филипи Лидија(4*) била првата личност која поверувала (Stou;~ Filivppou~ hJ prwvth pou; ejpivsteye h\tan hJ Ludiva) во Господа Исуса Христа и ја прифатила проповедта на свети апостол Павле (Дела 16, 14 и 40). Таа своето верување во Христа Спасителот го запечатила со нејзиното крштевање во Троедниот Бог. Kanal5

И трето, треба да се разјасни тоа, од каде знаел апостолот Павле дека човекот бил „Македонец“. Kanal5

16,19). Искуството во Црквата Христова покажува дека приврзаноста на жената кон Бога и кон Христа Спасителот ја прави многу похрабра и од мажот, па затоа во периодот на страдањето на Црквата под јаремот на комунизмот, во источноевропските православни земји, жените останаа поприврзани кон Црквата и тие ги полнеа храмовите на богослужбите, скришно ги носеа своите деца на крштевање и потајно го викаа свештеникот да ги благослови и освети домовите во кои живееја со своите семејства. Kanal5

Евангелието во Европа влегло многу тивко и скромно, преку доаѓањето на свети апостол Павле во Македонија и неговата прва проповед во Филипи. Kanal5

Значи, Павловото видение не е во сон, туку на јаве. Kanal5

19,18; Матеј 7,12 и Лука 6,31). А за нивното благочестие пишува и светиот апостол Павле и ги пофалува, претставувајќи ги за пример пред другите христијани (прочитај: Филип. Kanal5

Куќата на Лидија станала прва црква (храм) во Македонија Апостолите: Павле, Сила, Тимотеј и Лука, со другите приврзаници, се состанале во домот на Лидија „А тие… отидоа во домот на Лидија, ги видоа браќата, ги утешија и си тргнаа“ (Дела 16, 40). Нејзиното семејство било првата христијанска црква, а нејзината куќа и првиот христијански храм во Македонија и во Европа. Kanal5

1,8; 2,1-2, 12-13, 15; 4,1, 15-20). Македонските христијани, доброволно, со љубов и дарежливо милосрдие, материјално го помогнале делото на свети апостол Павле (Филип. Kanal5

4,3). Црквата во Филипи на апостол Павле му била многу при срце и посебно сакана, затоа што таа била негова прва љубов и прва рожба на европскиот континент и тој вели дека му била негова „радост и венец“ (Филип. Kanal5

4,2). Со посебно признание, од христијаните во Филипи, апостол Павле ги истакнува и мажите: Епафродит и Климент и „другите мои сотрудници, чии имиња се во книгата на животот“, вели апостолот (Филип. Kanal5

Во црковната општина (ejkklhsiva) оставиле: ѓакони (diavkonoi – слуги, служители Божји, при извршувањето на светата Евхаристија, во олтарот и во храмот); презвитери (presbuvteroi – старешини, продолжители на делото од апостолите) и епископи (ejpiskovpoi – надгледувачи, надзорници во Црквата). Апостолот Лука останал во Филипи да ја надгледува новоформираната Црква – прва во Македонија и во Европа. Kanal5

И Госпoда Исуса Христа, како што ни сведочи Евангелието, Го следеле повеќе богобојазливи жени од Галилеја и Јудеја, а во Самарија, жената Самарјанка била првиот проповедник за царството Божјо и сведок дека Го видела Христа Месијата. Kanal5

Затоа, тој, веднаш по видението, презел сè за да стигне во Македонија. Kanal5

Времето прекрасно, а морето мирно, со благ јужен ветрец, којшто ја помагал пловидбата. Kanal5

„Прв град“ може да биде разбрано и како прв град од Европа којшто го примил христијанството од апостол Павле. Kanal5

Пловењето од Троада (Азија) кон Македонија (Европа) било многу благопријатно. Kanal5

Од неговите посланија се гледа дека ги пофалувал и поткрепувал надарените христољубиви жени, како што се: Лидија во Филипи, Прискила од Коринт, Фива при црквата во Кенхреја, Маријам во Рим, мајка му на Руф и други (Рим. Kanal5

Мироносиците први отишле на Христовиот гроб и најнапред тие ја чуле веста за Христовото воскресение, па постанале благовесници и за апостолите, кажувајќи им дека Христос воскреснал. Kanal5

21,27; 13,8). Свети апостол Павле имал правилно разбирање за способностите и одликите на жената, па затоа активно ги вклучувал и жените во мисионерството и во еван¬гелизацијата во ранохристијанската црква. Kanal5

Не се спомнува во Евангелието за злобности, лицемерија и предавства од жени (освен Иродијада), а истакнати се нивните значајни активности во мисионерските проповеди на Евангелието. Kanal5

4,10-20). Лидија првата христијанка Свети апостол Павле во Филипи нашол одушевени следбеници најнапред меѓу жените. Kanal5

9,2). „Па, ако дојдат со мене Македонци и ве најдат неприготвени..“ (2. Кор. Kanal5

Го послушал ли апостол Павле, гласот на Македонецот? Kanal5

Мажите – апостолите, уште од Гетсиманија Го напуштиле Христа и се разбегале, а на Голгота жените се доближиле до крстот и го оплакувале Христовото распнување. Kanal5

4,1). Токму затоа, во Посланието ќе запише: „Бог ми е сведок колку многу ве сакам сите вас со љубовта на Исуса Христа“ (Филип. Kanal5

Па и во тоа патниците го гледале исполнувањето на Божјата волја. Kanal5

Евангелието кога стигнало во Европа, не го пресретнале мажите, туку жените, бидејќи тие први се појавиле пред апостолите. Kanal5

По 12-ет часовно одење кон југ, тие стигнале во Берија (Berriva), која се наоѓала во третата македонска управна област(6*). Црквата од Берија му дала на апостол Павле и добар сотрудник, а тоа е „Сосипатр Пиров, беранец“ (Дела 20,4). Оставајќи ги Сила и Тимотеја во Берија, свети апостол Павле одлучил да ја напушти Македонија и, по море, заминал за Атина (Дела 17,15). Павловите посланијата испратени во Македонија и пишувани во Македонија Во Светото писмо на Новиот завет Македонија и Македонците се споменати 28 пати во 24 стихови. Kanal5

Тоа била големата добивка за евангелизацијата и христијанизирањето на Македонија и на Европа. Kanal5

И покрај првичните успеси (Дела 17,4) апостол Павле и неговите сотрудници морале ноќе да побегнат и да го напушти градот, бидејќи против нив се побуниле Евреите од Солун, припишувајќи им политички намери „против заповедите на ќесарот, изјавувајќи оти има друг цар – Исус“ (Дела 17,7). Во Солун со свети апостол Павле биле и апостолите Сила (Силуан) и Тимотеј (1. Сол. Kanal5

Апостол Павле, Сила и Тимотеј почнале да го проповедаат Евангелието Божјо во куќата на Јасон, во неговата ткајачница, во приватни домови и кај видни незнабошци и Евреи, „а исто така и не малку видни жени“ (Дела 17,4). Тоа било лично, индивидуално душегрижништво и пастирствување, поединечно и семејно проповедање на Евангелието. Kanal5

1,8 и 4,1). Апостол Павле во Солун Од Филипи апостол Павле, пролетта во 50-та година, тргнал кон запад, по царскиот пат Via Egnatia, и по шест дена пешачење, пристигнал во Солун(5*) (Дела 17,1-4). Таму неговата проповед ја прифатиле малкумина од Евреите, но многу повеќе од незнабошците од Солун: Македонци и Елини. Kanal5

Тоа е противење на Божјата волја. Kanal5

Во куќата на Лидија апостолите се сретнале со сите христијани и, откако ракоположиле свештеници и ѓакони и им дале упатства како да раководат со Црквата, си заминале. Kanal5

Тој им напишал три посланија на Македонците: 1) Прво послание на светиот апостол Павле до Солунјаните; 2) Второ послание на светиот апостол Павле до Солунјаните и 3) Послание на светиот апостол Павле до Филипјаните (1. и 2. Сол. и Филип.); а уште две ги пишувал во Македонија: 1) Второ послание на светиот апостол Павле до Коринтјаните и 2) Прво послание на светиот апостол Павле до Тимотеја (2. Кор. и 1. Тим.). На Елините во Ахаја апостолот Павле им ги посочува Македонците како пример во верата и во добрите дела (прочитај: 2. Кор. Kanal5

1,1). Нив потоа тој ги испратил по градовите и црквите во Македонија (Дела 17,2,4,10,14-15;18,5). Пред заминување, апостол Павле ги собрал Солун¬ските христијани во куќата на Јасон, им дал совети како да ја раководат Црквата и со жалење, знаејќи дека ќе ги снајдат тешки проблеми и маки, особено Јасона, си заминал од Солун. Kanal5

Взаемната љубов била делотворна и трајна: Филипјаните, како вистински духовни чеда, му давале на апостолот морална и материјална помош (тие го помогнале Апостолот и тоа: двапати, додека бил во Солун – Филип. Kanal5

4,9-10), на христијаните од првата Црква во Европа, апостол Павле им напишал Послание и го упатил „до сите светии во Христа Исуса, што се во Филипи, со епископите и ѓаконите“ (Филип. Kanal5

Свети апостол Павле, како што сведочи библискиот текст, останал секогаш со голема љубов кон градот Филипи, кон Филипјаните и кон Црквата во Филипи. Kanal5

Тоа била единствена црква која никогаш во животот не ја покудил, а која и понатаму, и откако си заминал од кај нив, материјално го помагала апостолот. Kanal5

8,1-5; 9,1-5). Такви биле Филипјаните, кои му се прилепиле до срце на апостол Павле, а и тој ним, па затоа во своето Послание до нив, тој ќе запише: „А знаете и вие, Филипјани, дека во почетокот на Благовестието, кога излегов од Македонија, немаше ниту една црква нешто да ми даде или нешто да примам освен од вас; зашто и во Солун, еднаш, и по вторпат, ми пративте нужни работи“ (Филип. Kanal5

Нему градот Филипи му бил роден крај, а Македонија неговата стара Татковина од каде што неговите родители се преселиле во Азија. Kanal5

А таа, како добра мајка, мајчински се грижела за апостолите и за сè што било потребно за младата Црква во Филипи. Kanal5

4,9-10; 2. Сол. Kanal5

1,1). Посланието до Филипјаните има многу интимен карактер, со израз на кротки и нежни чувства меѓу апостолот и Филипјаните, без строгост и изобличување. Kanal5

4,9-10). Во Библијата е запишано и следново: „Тој реши да се врати во Македонија…“ (Дела 20,3). „И излезе за да тргне кон Македонија…“ (Дела 20,1). „А кога Сила и Тимотеј слегнаа од Македонија, Павле беше…“ (Дела 18,5). „Павле науми, откако ќе ја мине Македонија…“ (Дела 19,21). „Ќе дојдам при вас, откако пропатувам по Македонија, оти ќе минам преку Македонија“ (1. Кор. Kanal5

Нејзината голема куќа во Филипи постанала живеалиште за апостолите, дом Божји – храм и црква Христова. Kanal5

Единаесет години по заминувањето од Филипи, пред крајот од своето прво затвореништво во Рим (63/64 год. Kanal5

4,15-16). А, пофално ја истакнува и добродетелта на Солунјаните, кога вели: „За братољубието, пак, нема потреба да ви пишувам, оти вие сами сте научени од Бога да се сакате еден со друг, бидејќи и така постапувате со сите браќа по цела Македонија. Kanal5

7,5). Но, прогонствата ги зацврстиле солунските христијани и ги зближиле, та затоа апостол Павле најмногу од сите цркви, нив ги фали за трпеливост, верност и братска љубов (1. Сол. Kanal5

Апостолот го напуштил градот Филипи во мир и бил свечено испратен од раководителите на градот. Kanal5

И не само во проповедта, туку Македонците имаат првенство и во посланијата, бидејќи првото свое Послание од сите четиринаесет, апостолот Павле го напишал за Македонците и го испратил во Македонија – до Солунјаните. Kanal5

Црквата во Солун преживувала прогонство од страна на антихристијанските Евреи и тоа: едно, па друго, и уште многу маки и неволји (1. Сол. Kanal5

1,4). Апостол Павле мислел дека набрзо ќе се врати во Солунската црква, но дури по осум години тој повторно ги видел своите пријатели во Солун. Kanal5

Исто така и апостолот Андреј, братот на апостол Петар, минал низ Македонија, преоѓајќи од северниот дел на Црното Море до Пелопонез, во Патра, Ахаја, каде што маченички пострадал распнат на крст во облик на „Х“, како што сведочи црковниот историчар Теодорит, во петтиот век. Kanal5

Кога свети апостол Павле бил меѓу двата континента: Азија и Европа, повикан бил од човек „Македонец“ и љубезно замолен: „Премини во Македонија и помогни ни!“ (Дела 16,9). Тоа бил повикот на Европа за примање на христијанството. Kanal5

И така, браќа мои возљубени и многу пожелани, радост моја и венец, стојте тврдо во Господа, возљубени!“ (Филип. Kanal5

2, 12-13; 2. Кор 7,5-9; Рим 15,19; Дела 20,2). 3) Во 58 година минал по третпат низ Македонија, враќајќи се кон Ерусалим и ги посетил градовите по обратен ред: Берија, Солун, Филипи (Дела 20,3-6). 4) И, четврти пат, кога од Македонија го напишал и испратил Првото послание до Тимотеја, во 64/65 година (1. Тим. Kanal5

Тоа е единствен град од каде што Павле си заминал непрогонет, а мирно и свечено. Kanal5

(2*) Свети апостол Павле во Македонија бил четирипати: 1) При второто мисионерско патување, во 50/51 година, кога ги формирал црквите во Филипи, Солун и Берија (Дела 16,9-17,14). 2) При Третото мисионерско патување, во 57 година, посетувајќи ги вторпат истите места, но и други. Kanal5

Првенството на Македонија во христијанството (примено од апостол Павле) пред сите европски земји, не смее и не може никој да и го одземе, или осквернува, туку треба достоинствено и чесно, тоа сите да и го признаат (4*) Лидија била богата и набожна – „богобојазлива жена од градот Тиатир“, која живеела во Филипи. Kanal5

1,4). Солунската црква на апостолот Павле му дала и тројца сотрудници: Секунд – придружник на последното патување ( Дела 20,4; 27,28; Кол. Kanal5

Премудриот и Семоќниот Промислител за сè, определил апостолот Павле, во „видение“ буден, а не на сон, да се сретне и да разговара со човек Македонец. Kanal5

„Кога дојдовме во Македонија, никаков мир немаше телото наше; во сè бевме во маки; однадвор напади, однатре страв“ (2. Кор. Kanal5

Затоа, им напишал: „Бог ми е сведок колку многу ве сакам сите вас со љубовта на Исуса Христа. Kanal5

Со него во Македонија дошле и апостолите Сила, Тимотеј и Лука, а во мисионерската дејност се вклучиле и Македонците: Климент и Епафродит од Филипи, заедно со Лидија, Еводија и Синтихија (Филип. Kanal5

Преку „Македонецот“ кој му се јавил во видение, Европа го молела апостолот да дојде во Македонија, а тоа значи и во Европа, и да и помогне (Дела 16,9). Европа Го побарала Христа. Kanal5

Филипи постанал отсликување на Рим во политичка, инфраструктурна и надворешна форма, а Рим, подоцна, постанал отсликување на Филипи во духовно–христијанска форма, бидејќи свети апостол Павле прво бил во Филипи (во Македонија), па потоа во Рим. Kanal5

4,18), а тој им возвраќал со духовни дарови, грижа и совети во Посланието. Kanal5

Најпрво им го проповедаше Евангелието на Македонците во Македонија, а потоа и на Елините во Елада, и на Римјаните во Рим. Kanal5

Апостол Павле во Берија Изгледа, во 51-та година, светите апостоли Павле, Си¬ла и Тимотеј го напуштиле Солун. Kanal5

Видението стана реалност: апостолот го послуша Македонецот и ја исполни Божјата волја, па дојде во Македонија. Kanal5

Јеромонахот Хризостом Столиќ Хилендарац, пак, смета дека света Лидија е „родена во Тиатир, град во близината на Филипи (Македонија)“. Во православниот месецослов на светиите, света Лидија се празнува на 27 март. Kanal5

Секого го знаеле и секому посебно му приоѓале за да го придобијат за Христа. Kanal5

Ете, Бог сакаше така да ги прослави Македонија и Македонеците, запишувајќи ги во Светата Библија. Kanal5

Голем ден е во историјата на човештвото кога свети апостол Павле пристапнал во Македонија, а тоа значи првпат на една европска земја. Kanal5

1,3). (3*) Филипи се наоѓал на значајниот пат „Via Egnatia“ што минел низ цела Македонија, од запад до исток, и ја поврзувал оваа земја со Рим – со метрополата на светот. Kanal5

1,24) и „Гај и Аристарх Македонци“ (Дела 19,29). Аристарх бил со него и во затворот во Рим. Kanal5

Таа потекнувала од малоазиската провинција Лидија, а била омажена во Филипи (Дела 16,14). А. П. Лопухин смета дека градот Тиатир бил македонска колонија во малоазиската провинција Лидија. Kanal5

Заедно со Лука ја крстосувал Македонија, проповедајќи го Евангелието низ сите македонски градови до Илирик и до источниот брег на Јадранското Море. Kanal5

(5*) Тоа е стариот град Терма (што значи Топлина, а така бил наречен поради топлите извори). Сегашното име го добил според името на сестра му на Александар Велики – Тесалоника. Kanal5

Врз основа на првите формирани цркви во Филипи, Солун и Берија, Македонија целосно се христијанизирала уште во апостолскиот период. Kanal5

Граѓаните на Филипи уживале посебен статус и градот имал свој устав за слободата, а секоја година самостојно избирале по двајца началници – „архонта“. Kanal5

16,5). „И преку вас да заминам за Македонија, а од Македонија пак да дојдам при вас“ (2. Кор. Kanal5

(*) Повеќе за оваа тема види во книгата: Ратомир Грозданоски, протоѓакон, Светиот апостол Павле и Македонија, Скопје 2007. Kanal5

Тоа бил повикот на Македонија за примање на Господа Исуса Христа, на Евангелието и на спасението. Kanal5

Таа е прва личност којашто била крстена од апостол Павле на европскиот континент и „затоа се прославува како прва христијанка – Европјанка“. Kanal5

Тоа направило Филипи, поранешниот важен центар, градот на Филип и Александар Македонски, да биде врзан со градот на Цезар. Kanal5

Според некои историски извори, се смета дека и апостолот Матеј во еден период проповедал во Македонија. Kanal5

1,25-26; 2,24; 4,22; 1,13; 1,1; 2. Тим. Kanal5

Во тоа време, во Македонија, го напишал и го испратил Второто послание до Коринтјаните (Дела 20,1; 2. Кор. Kanal5

4,2-3); па Секунд, Гај и Аристарх од Солун (Дела 19,29; 20,4; 27,2; Кол.4,10; Филип. Kanal5

16,1, 3, 6, 13 и 1. Кор. Kanal5

Солун бил главен град на Македонија, а прв велеград во Европа што го посетил апостолот Павле. Kanal5

И ве молиме, браќа, уште повеќе да преуспевате“ (1. Сол. Kanal5

4,16; еднаш, во Коринт – 2. Кор. Kanal5

1,24); Сосипатр Пиров Беранец од Берија (Дела 20,4) и други. Kanal5

6,5; 3. Мој. Kanal5

(6*) Берија бил главен град на третата македонска управна област. Kanal5

А во Македонија проповедале и други апостоли. Kanal5

1,8-9 и еднаш, во Рим. Kanal5

4,10; Филип. Kanal5

Така Филипи постанал мала слика на Рим. Kanal5

Се наоѓал 75 км западно од Солун или 350 км северно од Атина (Дела 17,10) (За МИА подготви Проф. д-р Ратомир Грозданоски). Kanal5

Одеднаш блеснала силна светлина и тој паднал на земјата. Ohridnews

Ете, Бог сакаше тоа да биде „човек Македонец“, а не друг и таква е Божјата промисла, која не смее и не може никој да ја измени. Kanal5

Апостолите во тие директни контакти со луѓето умееле да бидат љубезни и привлечни, та предано и со љубов им служеле на сите. Kanal5

Врз тие апостолски темели подоцна ќе се оформи и познатата македонска црква Јустинијана Прима, а подоцна Охридска архиепископија и денешната Македонска православна црква. Kanal5